Duurzaam Zuid-Tirol

De duurzame kanten van Zuid-Tirol

Van groene energie tot vrijwilligerswerk. Duurzaamheid kent verschillende gezichten in Zuid-Tirol.

In naam van duurzaamheid nemen we initiatieven in Zuid-Tirol. We houden het klimaat, de natuur en de mensen in het oog en werken samen aan een duurzame, leefbare toekomst. Onze actoren in politiek, economie en samenleving denken nu al in alle richtingen. Met speciale aandacht voor ecologische, economische, sociale en culturele duurzaamheid worden initiatieven, projecten en maatregelen in het leven geroepen en actief vormgegeven.

Onze inzet voor duurzaamheid komt ook ten goede aan onze gasten die graag op een klimaatvriendelijke manier reizen, bijvoorbeeld als ze in een accommodatie met een duurzaamheidslabel overnachten, in een regionaal restaurant eten of een cultureel evenement bijwonen. Ontdek de dimensies van duurzaamheid in Zuid-Tirol!

Ecologische duurzaamheid

Op ons duurzame pad richten we ons op een ecologische, toekomstgerichte ontwikkeling die onze leefruimte met al haar diversiteit in stand houdt. De 17 duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties en het Klimaatplan 2040 van de regio Zuid-Tirol dienen hierbij als richtlijnen om de regionale economie milieuvriendelijk te maken. We richten ons handelen, van de bescherming van unieke natuurlandschappen tot de uitbreiding van alternatieve energie en emissiearme mobiliteit, op de klimaatdoelstellingen.

Aanpassing aan klimaatverandering en klimaatbescherming

Hoe staat het met het klimaat in Zuid-Tirol? De Klimawandel Monitoring Südtirol analyseert de klimaatverandering en de gevolgen daarvan in onze regio. Ons bos speelt hierin een belangrijke rol. Meer dan 50% van het landoppervlak van Zuid-Tirol is bedekt met bos. Het is een habitat voor veel dier- en plantensoorten, maar ook een waterreservoir, een beschermende mantel en een lokaal recreatiegebied. De Waldagenda 2030 richt zich op inheemse bossen als waardevolle habitats en centrale elementen in de strijd tegen klimaatverandering. Bijna 60% van de bossen heeft een puur beschermende functie ter voorkoming van bodemerosie op hun locatie. 24% van de bosgebieden in Zuid-Tirol beschermen mensen en infrastructuren tegen aardverschuivingen, lawines en overstromingen door bergstromen. Door het behoud van het schermbos/schutbos, herbebossing en het behoud van gezonde bossen draagt Zuid-Tirol bij aan het behoud van natuurlijke koolstofreservoirs.

Haal diep adem tijdens het bosbaden (shinrin-yoku)

IDM Südtirol-Alto Adige/Armin Terzer

Biodiversiteit en ecosystemen beschermen en herstellen

We zetten ons actief in voor het behoud van biodiversiteit. 30% van het landoppervlak in de regio is al beschermd en dit percentage zal tot 2030 nog verder toenemen. De nadruk ligt op alpiene en sub-alpiene ecosystemen die bijzonder bedreigd worden door klimaatverandering. Maatregelen zoals het teruggeven van grond aan de natuur voor rivierlopen en wetlands spelen een belangrijke rol bij het beschermen van de habitats voor dieren en planten. Om de biodiversiteit te herstellen, nemen we ook maatregelen tegen stoffen die schadelijk zijn voor het milieu. In de landbouw verminderen we chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest, bevorderen we milieuvriendelijke teeltmethoden en werken we aan biodiversiteit in een gezonde bodem en schoon water op de lange termijn. Het Biodiversiteit-monitoring programma van het Eurac Research Institute verzamelt voortdurend gegevens. Zo kunnen we in de gaten houden hoe de biodiversiteit in de habitats in Zuid-Tirol zich ontwikkelt.

De natuur op het spoor

IDM Südtirol-Alto Adige/Patrick Schwienbacher

Waterbronnen duurzaam gebruiken en beschermen

Zuid-Tirol haalt zijn water uit de zuivere bronnen van de Alpen, waardoor we een van de hoogste waterkwaliteiten van Europa hebben. Zo'n 99% van de huishoudens is aangesloten op de openbare watervoorziening, en meer dan 100 zuiveringsinstallaties zorgen dat ons water volgens strenge normen wordt gezuiverd voordat het wordt teruggegeven aan de natuur. In de landbouw vertrouwen we op geavanceerde druppelirrigatie om water efficiënt te gebruiken en onze kostbare hulpbronnen te sparen. Ook voor wat betreft de vrijetijdsindustrie worden steeds meer innovatieve technologieën, bijvoorbeeld voor de sneeuwproductie in skiresorts, ingezet. De waterkwaliteit van meer dan 3000 kilometer waterlopen en talrijke meren wordt voortdurend gecontroleerd om ze te beschermen als waterbronnen en recreatiegebieden. Om te zorgen dat drinkwater in de toekomst niet schaars wordt, is het toezicht op het waterverbruik een van de belangrijkste maatregelen.

Ontdek onze waterwereld

IDM Südtirol Alto Adige/F-Tech Production

Milieuvervuiling controleren en voorkomen

De frisse berglucht is een van de kenmerken van Zuid-Tirol en we werken er hard aan om onze luchtkwaliteit te behouden en de waarden van de luchtkwaliteit in de groene zone te houden. Ons doel is om de luchtvervuiling tegen 2030 aanzienlijk te verminderen door ons beleid te richten op emissiearme technologieën en duurzaam transport. Zo moet 75% van de nieuw geregistreerde voertuigen een lage uitstoot hebben en kun je nu al je elektrische auto bijtanken met schone energie bij 444 openbare laadpunten . Met de Südtirol Guest Pass, die 90% van onze accommodaties gratis aanbiedt, kun je gratis gebruikmaken van het lokale netwerk van openbaar vervoer dat bestaat uit 200 buslijnen, 4 spoorlijnen en 7 kabel- en kabelspoorbanen. Overstappen op de fiets is bijzonder milieuvriendelijk, in 2030 willen we dat 20% van de dagelijkse verplaatsingen met de fiets gebeuren, daarom wordt het netwerk aan fietspaden in de stad en op het platteland gestaag uitgebreid.

Milieuvriendelijk reizen

IDM Südtirol-Alto Adige/Helmuth Rier

Energie en bouw als hefboom voor klimaatbescherming

Zuid-Tirol heeft zich ten doel gesteld om de CO2-uitstoot tegen 2030 met 55% te verminderen en tegen 2040 klimaatneutraal te worden om de stijging van de temperatuur op aarde te beperken. Een belangrijke stap in deze richting is de promotie van windenergie, waterkracht en vooral fotovoltaïsche systemen (zonne-energie). Het doel is om de uitstoot aantoonbaar te reduceren door bedrijven en particuliere huishoudens te ondersteunen om over te stappen op schone energie. Naast energie-efficiënte bouwprojecten, zoals passiefhuizen en lage-energiegebouwen, wordt ook de renovatie van bestaande gebouwen ondersteund. Ook de circulaire economie draagt bij aan het verkleinen van de ecologische voetafdruk; projecten zoals INNO.CIRCLE en SustainaBuild richten zich hierop om bouwen duurzamer te maken.

Hoe we vandaag bouwen

IDM Südtirol-Alto Adige/Benjamin Pfitscher

Autovrije vakantie? Ja, dat kan!

90%

van de accommodaties in Zuid-Tirol bieden de Guest Pass voor gratis gebruik van het openbaar vervoer.

Vind je accommodatie

Economische duurzaamheid

Zuid-Tirol pakt de Europese Green Deal op en richt zijn inzet op activiteiten die een significante bijdrage leveren aan het verminderen van CO₂-uitstoot en het vergemakkelijken van de overgang naar hernieuwbare energie(bronnen). Door het bevorderen van innovatieve technologieën, grondstofbesparende productiemethoden en de circulaire economie, stimuleren we actief de overgang naar een duurzame economie.

Minder afval en meer gerecycled materiaal

Een goed werkende circulaire economie spaart grondstoffen, voorkomt afval en minimaliseert de ecologische voetafdruk. Zuid-Tirol streeft naar een recyclingpercentage van 70% en een vermindering van niet-recyclebaar afval met 20%. Om dit te bereiken vertrouwen we op innovatieve technologieën en efficiënt afvalbeheer om minder afval te storten en meer materialen terug te brengen in de keten. Daarnaast gebruiken we vanaf de productiefase duurzame materialen en verpakkingen.
Om het circulaire principe over te brengen naar het Zuid-Tiroolse bedrijfsleven, zijn er verschillende projecten en initiatieven die bedrijven helpen om de principes van de circulaire economie te integreren in hun bedrijfsmodellen. De Circular Food Hub ontwikkelt oplossingen om voedselverspilling te verminderen en voedselresten te upcyclen om duurzame praktijken in de voedingsmiddelenindustrie te bevorderen. Debouw sector levert ook een belangrijke bijdrage aan de circulaire economie: gerecyclede materialen en depromotie van duurzame projecten met houten constructies verminderen het verbruik van grondstoffen en de uitstoot.

Goed voorbeeld doet volgen

IDM Südtirol-Alto Adige/Stefan Schwabl

Innovatieve technologieën voor de wereld van morgen

De innovatieve kracht van Zuid-Tirol komt tot uiting in ambachtelijke vaardigheden, technische precisie, optimale functionaliteit en een perfect design. Door de speciale locatie op het kruispunt van culturen ontstaan ideeën die niet alleen gericht zijn op het individu, maar op het welzijn van de gehele gemeenschap. Speciale onderzoeksprojecten bevorderen energie-efficiëntie en duurzame bouwmethoden. Daarnaast worden start-ups en bedrijven ondersteund door financieringsprogramma's die zich richten op klimaatvriendelijke technologieën en de circulaire economie. Vooral in de landbouw, zoals voor de Zuid-Tiroolse appel, is een grensoverschrijdend circulaire bedrijfsmodel ontwikkeld dat de gezondheid van de bodem helpt verbeteren en duurzame oplossingen voor het behoud van hulpbronnen ontwikkelt.

Daar zijn we trots op

Focus op regionale partnerschappen en echte ervaringen

Oorspronkelijk leefden de meeste families van de landbouw en werd toerisme steeds belangrijker. Tegenwoordig werken boeren en professionals in het toerisme hand in hand om een duurzame, regionale circulaire economie op gang te brengen. De synergie tussen landbouw en toerisme wordt gestimuleerd door maatregelen zoals tourismut.com dat als doel heeft dat de helft van de producten die in de horeca worden gebruikt in 2030 afkomstig is van regionale productie. Het plezier van innovatie en community-vorming zijn belangrijke drijfveren in dit project. Boerderijvakanties of landbouwtoerisme combineren de eeuwenoude traditie van het boerenleven met een moderne benadering van duurzaamheid. Op kleine boerderijen die al generaties lang worden gerund, kunnen gasten uit eerste hand ervaren hoe de regio duurzaam werkt.

Deze mensen veranderen de toekomst

IDM Südtirol-Alto Adige/Patrick Schwienbacher

Waar wij in geloven

Biodiversiteit begint al in de hoteltuin.

Met alternatieve energie duurzame vooruitgang boeken.

Innovatieve technologieën banen de weg voor verandering.

Meer circulaire economie, minder afval.

Een duurzame toekomst vraagt om sociale betrokkenheid.

Duurzaamheidslabel Zuid-Tirol

Sociale duurzaamheid

Een levendige en eerlijke samenleving waarin iedereen zich thuis voelt en waarin onze talenten worden gestimuleerd en het gemeenschapsgevoel wordt versterkt: Zuid-Tirol is hier al op de goede weg, maar er is nog ruimte voor verbetering. Samenwerking en de inzet van mensen spelen een centrale rol in onze duurzaamheidsstrategie, van de bevordering van vrijwilligerswerk tot gendergelijkheid en de integratie van mensen met een beperking.

Bevorderen van sociale betrokkenheid

Vrijwilligerswerk en vrijwilligers zijn centrale pijlers van sociale duurzaamheid in Zuid-Tirol. Circa 160.000 mensen doen vrijwilligerswerk op gebieden zoals burgerbescherming, sociaal werk, cultuur en sport. Vrijwillige brandweerkorpsen en reddingsteams in de bergen bieden onmisbare hulp bij noodsituaties in het Alpenland. Daarnaast bewarenrond de 4600 verenigingen in het hele land, waaronder muziekverenigingen, koren en theatergroepen, de culturele identiteit en ondersteunen sociale diensten bejaarden en minderbedeelden. Het bevorderen van maatschappelijke participatie en het erkennen van vrijwilligerswerk zijn belangrijke doelstellingen om vrijwilligerswerk zichtbaarder te maken en op de lange termijn zeker te stellen. Specifieke maatregelen zijn onder andere de Ehrenamtskarte, waarmee je korting krijgt op vrijetijds- en opleidingsfaciliteiten, en de 'Verdienstmedaille des Landes Tirol' waarmee uitmuntende betrokkenheid wordt beloond.

Wat onze verenigingen doen

IDM Südtirol-Alto Adige/Frieder Blickle

Zuid-Tirol voor iedereen zonder barrières

Onze inspanningen op het gebied van sociale duurzaamheid kenmerken zich door mensen met een handicap, ouderen en sociaal achtergestelde groepen meer te betrekken bij de samenleving. Zuid-Tirol voor iedereen maakt zichtbaar welke toegankelijke plaatsen en diensten er zijn om zo de toegang tot het openbare en toeristische aanbod voor mensen met beperkte mobiliteit te vergemakkelijken. En de voor iedereen toegankelijke infrastructuur groeit: openbare gebouwen, vervoersmiddelen en informatiesystemen zijn zo ontworpen dat ze voor iedereen toegankelijk zijn. Het doel is om de werkgelegenheidsgraad van mensen met een beperking te verhogen tot 60% in 2030. Hiervoor bieden ondersteuningsprogramma's en adviesdiensten, zoals de Zuid-Tiroolse Arbeidsmarkt, gerichte hulp. Caritas Südtirol zet zich met verschillende diensten in voor de integratie van mensen met een beperking en een migratieachtergrond. Speciale taalprogramma's bevorderen gelijke kansen voor achtergestelde groepen.

IDM Süditirol-Alto Adige/Alex Moling

Carrièremogelijkheden verbeteren door gerichte ondersteuningsprogramma's

Zuid-Tirol stimuleert actief gendergelijkheid om werkelijk gelijke kansen te creëren voor iedereen. Een belangrijke doelstelling is om het percentage vrouwen in managementfuncties te verhogen tot 40% in 2030. In 2022 waren 11.114 bedrijven met een vrouw als ondernemer ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel van Bolzano/Bozen, wat neerkomt op 18,2% van alle Zuid-Tiroolse bedrijven. Dit cijfer laat zien dat vrouwen steeds vaker managementfuncties bekleden, maar er is ruimte voor verbetering. Gerichte maatregelen, zoals mentorprogramma's, verminderen discriminatie en maken de weg vrij voor vrouwen om topposities te bekleden. De focus ligt ook op een gelijke toegang tot onderwijs en de arbeidsmarkt. Zuid-Tirol ondersteunt gemarginaliseerde groepen door middel van ondersteuningsprogramma's en mogelijkheden tot het volgen van een vervolgopleiding om sociale barrières te overwinnen. Initiatieven zoals de cursussen ter stimulering van geletterdheid en taalcursussen van Alpha Beta Picadilly of vaardigheidstrainingen, zoals de cursussen aangeboden door de Sozialgenossenschaft Savera voor interculturele bemiddelaars, zijn praktische voorbeelden van hoe gelijke kansen voor mensen met een migratieachtergrond worden bevorderd.

IDM Süditirol-Alto Adige/Alex Moling

Vrijwilligerswerk in cijfers. Er zijn ongeveer

4.600

verenigingen in Zuid-Tirol. Brandweer of muziekband – één op drie helpt vrijwillig.

Culturele duurzaamheid

Waar geen aardappelen gepoot worden, zullen er ook geen groeien. Met dit in gedachten effenen we het pad voor onze toekomstbestendige ontwikkeling door de culturele kenmerken van de regio te behouden. Van het behoud van meertaligheid en de historische bouwcultuur tot de viering van traditionele feesten en gebruiken, al deze maatregelen dragen bij aan het behoud van ons unieke culturele landschap.

Historische bouwcultuur behouden voor toekomstige generaties

Rustieke boerenhoven, statige residenties en middeleeuwse galerijwoningen kenmerken het uiterlijk van Zuid-Tirol en zijn een integraal onderdeel van de culturele identiteit. Om ze te behouden zijn gerichte maatregelen nodig om de energie-efficiëntie te verhogen met behoud van de traditionele bouwelementen. De Atlas van Eurac Research bijvoorbeeld, met waardevolle informatie over de bouwmethoden van historische huizen en de gebruikte materialen helpt om optimale oplossingen te vinden voor energiebesparende renovaties zonder de historische charme van de gebouwen te verliezen. In samenwerking met de Südtiroler Architekturstiftung en het KlimaHaus Agentur worden projecten ondersteund die prioriteit geven aan zowel het behoud van de structuur van het gebouws als ecologische duurzaamheid. Deze maatregelen zorgen dat de rijke geschiedenis van Zuid-Tirol bewaard blijft en de gebouwen tegelijkertijd klaar zijn voor toekomstig gebruik.

Een blik achter de oude muren

IDM Südtirol/Alto Adige/Fabian Leitner

Focus op de Ladinische cultuur

De autonomie van Zuid-Tirol, gewaarborgd door het Autonomiestatut van 1972, beschermt de taalkundige en culturele rechten van de drie taalgroepen: Duits, Italiaans en Ladinisch. De Ladinische cultuur is stevig geworteld in de Dolomiet valleien van Gröden/Val Gardena en Gadertal/Val Badia en wordt gekenmerkt door een eigen taal, Ladinisch, evenals typische gewoonten en tradities. Meertalig onderwijs is een centraal instrument . Dit zorgt niet alleen voor het behoud van de taal, maar bevordert ook culturele uitwisseling tussen de taalgroepen. Daarnaast speelt de stimulering van Ladinische media, zoals radiostations, kranten en televisieprogramma's, een doorslaggevende rol. Deze initiatieven zorgen dat Ladinisch present is en blijft in het dagelijks leven.

Ken je deze taal?

IDM Südtirol-Alto Adige/Alex Moling

Levendig cultureel erfgoed

De culturele identiteit van Zuid-Tirol is nauw verbonden met traditionele feesten en gebruiken gedurende het gehele jaar. Veel typische evenementen, zoals de Egetmann parade in Tramin/Termeno of het Druivenfestival in Meran/Merano, worden al generaties lang doorgegeven en zijn authentieke ambassadeurs van onze manier van leven. Er zijn meer dan 200 muziekkapellen in Zuid-Tirol, dat is meer dan dat er gemeenten zijn. Groot enthousiasme is een van de essentiële elementen voor dit succes, een ander is de gerichte financiële ondersteuning van culturele projecten en lokale kunstinitiatieven. Hieronder vallen muziekverenigingen, theatergroepen en regionale kunst- en ambachtsbeurzen die bijdragen aan het behoud van de tradities en lokale ambachten die diep geworteld zijn in de geschiedenis van Zuid-Tirol.

Beleef onze tradities

IDM Südtirol-Alto Adige/Alex Moling

Waar ons hart sneller van gaat kloppen

Qualität ohne Nachhaltigkeit ist schon heute nicht mehr wirklich Qualität. In Südtirol versuchen wir einen Weg der Qualität zu beschreiten, der darauf achtet, dass Mensch und Natur Hand in Hand gehen. Dabei nutzen wir unsere Findigkeit und unser Können, fördern Innovation und vertrauen vor allem auf unsere Passion als Antrieb in die Zukunft. Im Tourismus und in der Landwirtschaft, aber auch in der Mobilität, im Handwerk und der Industrie. Wir sind gestartet.

Het goede voorbeeld geven

Een start-up die een revolutie teweeg wil brengen in de conventionele landbouw. Een chef-kok tegen wil en dank, die de Ladinische keuken verrijkt. Een jong broer en zus duo die echte natuurwijnen produceren. We stellen je voor aan onze pioniers.

Terug naar de natuur

Chef-kok worden was eigenlijk nooit haar levensdroom. Maar nu is het de beste baan ter wereld voor Uli Ties. In de herberg Plazores in San Vigilio Dolomites kookt ze onconventionele, authentieke Ladinische gerechten door de traditie nauwgezet te volgen. Ze doet alles zelf en baseert zich op eeuwenoude kennis van de natuur. Deze bijzondere vaardigheid leverde haar de bijnaam 'Stria' (Ladinisch voor heks) op.

Bezoek Uli in San Vigilio Dolomites

De wol-kunstenares

De wol is afkomstig van haar eigen schapen. Deze wordt verwerkt door een spinnerij in de buurt. Ze haakt zelf woontextiel zoals vloerkleden, kussenovertrekken en dekens. De wol-kunstenares Johanna Aichner past het principe van een kleine circulaire economie op haar eigen speciale manier toe.

Gemeenschappelijk doel

Mountainbiker, familieman en hotelier. Kurt Resch van Steineggerhof in het Eggental dal wil zijn bedrijfstak veranderen. Met kleine daden maar overtuigend duurzaam geeft hij het goede voorbeeld. Van bouwmaatregelen tot biologische gerechten en algemeen welzijn.

Op naar een absolute smaaksensatie

Vegan en gelukkig

Als Valeria Caldarelli over haar bedrijf praat, doet ze dat met een gezond idealisme. 'We wisten dat het niet makkelijk zou zijn, maar er was voor ons geen andere optie denkbaar.' De hotelier, die zelf sinds 2005 vegan leeft, heeft met La Vimea in Naturns/Naturno een project gerealiseerd dat haar na aan het hart ligt: Het hele hotel is vegan. Regionale ingrediënten krijgen voorrang in de keuken.

Ontdek onze regionale producten

Anders dan anders

Jakob en Lisa zijn geen conventionele groentetelers. Ze vertrouwen op permacultuur zonder kunstmest en onkruidverdelgers op hun hof in Eppan/Appiano. Ze bewerken de grond ook zo minimaal mogelijk en doen zo veel mogelijk met de hand. De natuur stuurt hun dagelijks leven.

Bezoek onze landwinkel

De nieuwe boer

De zon schijnt buiten, alles groeit en bloeit buiten. Behalve Ulrich en Patrick. Met hun start-up "Profarms" willen de twee tech-boeren uit St. Pauls/Eppan een revolutie teweegbrengen in de conventionele landbouw met micro-greens uit het lab en enthousiaste koks als klanten.

Regionale producten

Twee jonge mannen in laboratoriumjassen staan in een kamer met dozen op de planken met kleine zaailingen.

Zichtbaar duurzaam

Reis naar accommodaties die zich zichtbaar inzetten voor een duurzame leefomgeving. Alternatieve energie, gelijke rechten op de werkplek en lokale kringlopen: het wordt gegarandeerd door de accommodaties die het duurzaamheidslabel Zuid-Tirol dragen.

Op dit moment vinden we geen resultaten voor deze zoekopdracht.

Duurzaamheidslabel voor de gastronomie

Het Zuid-Tiroolse duurzaamheidslabel erkent restaurants en herbergen die zich inzetten voor ecologische, sociale en culturele duurzaamheid. Waar level 1 het instapniveau markeert en level 2 een positieve ontwikkeling, is level 3 een indicatie voor de hoogste normen en internationale erkenning. Bedrijven verminderen hun energieverbruik en afval, promoten regionale producten en milieuvriendelijke mobiliteit, en dragen bij aan het behoud van het culturele erfgoed.

Ontdek de restaurants